کسبوکارهای حق اشتراکی به آن دسته از کسبوکارهایی گفته میشوند که مشتریان و یا کاربرانشان در ازای پرداخت حق اشتراک و یا حق عضویت، از سرویسها و خدمات آنها استفاده میکنند.
این نوع از کسبوکارها با توسعه سرویسهای استریم و پلتفرمهای نمایش فیلم و سریال مانند نتفلیکس شکل گرفتند. افراد با خرید اشتراک آنها میتوانستند با هزینه کمتری به خدمات مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند.
سازمانها یا کسبوکارهایی که مدل درآمدی حق اشتراکی دارند، در قبال ارائه سرویس یا اعطای دسترسی به محتوا یا نرمافزارهای خاص، پرداخت در دورهای مشخص را نیز برای کاربرانشان در نظر میگیرند.
این نوع از کسبوکارها، زمانیکه بهدرستی برنامهریزی و پیادهسازی شوند، میتوانند علاوه بر جذب مشتری، هزینهای را که او میپردازد نیز کاهش دهند و روند بهتری را برای تبدیلکردنش به یک کاربر فعال و وفادار ایجاد کنند.
پرداختهای اشتراکی میتوانند از طریق درگاه پرداخت یا سرویسهای پیشرفتهتری مانند دایرکت دبیت، تمدید شوند.
منظور از کسبوکار اشتراکی چیست؟
کسبوکارهای حق اشتراکی، نوعی از کسبوکارها هستند که مدل درآمدی آنها بر مبنای پرداخت مبلغی مشخص و در زمانی مقرر است. به این معنا که مشتری یا کاربر برای بهرهمندی از خدمات و یا استفاده از سرویسی باید مبلغ آن را در ابتدا پرداخت کرده تا اجازه دسترسی به محتوایی خاص به او داده شود.
برای درک بهتر این مورد، باشگاههای ورزشی را در نظر بگیرید که ورزشکاران به ازای پرداخت حق عضویت ماهانه و یا سالانه، میتوانند از برخی و یا همه امکانات باشگاه استفاده کنند. در صورتیکه زمان اشتراک به پایان برسد، امکاناتی نیز برای ارائه به ورزشکاران وجود ندارد.
مهمترین مزیت مدل کسبوکاری حق اشتراکی در این است که سازمانها میتوانند تا هر زمان که از این مدل درآمدی استفاده میکنند، تمام محتواهای قدیمی خود را دوباره به درآمد تبدیل کنند. این مورد را میتوان در نتفلیکس به وفور دید؛ برای مثال، آن سریالهایی که از سال ساخت آنها زمان زیادی میگذرد، همچنان در لیست خدمات ارائهشده قرار دارند و افراد با پرداخت حق اشتراک میتوانند به محتوای آنها دسترسی پیدا کنند.
ویژگی کسبوکارهای حق اشتراکی
همانطور که پیشتر اشاره شد، افراد میتوانند با پرداختهای دورهای از خدمات و سرویسهای ارائهشده توسط کسبوکارهای حق اشتراکی، بهرهمند شوند.
پس مهمترین ویژگی که یک کسبوکار حق اشتراکی باید داشته باشد، روشی نوین و ساده برای پرداخت حق اشتراکها در دورههای بهخصوص است تا هم بتواند رضایت مشتریان را افزایش دهد و هم جریان درآمدی خود را تا حدی پیشبینیپذیرتر کند. در ادامه به برخی از ویژگیهای کسب و کارهای حق اشتراکی اشاره میشود.
پرداخت دورهای: مشتریان بهصورت منظم و در بازههای زمانی مشخص (مثل ماهانه، سالانه یا هفتگی) هزینهای را پرداخت میکنند تا بتوانند از خدمات و سرویسهایی که توسط این نوع کسبوکارها ارائه میشوند، بهصورت بیوقفه استفاده کنند.
ارائه خدمات یا محصولات بهطور مداوم: این مدل از کسبوکارها، خدماتی را ارائه میدهند که بهصورت مداوم یا در زمانهای اعلامشده، بهروزرسانی میشوند یا تغییر میکنند. نمونه آن را میتوان در خدمات و نرمافزارهای ارائهشده توسط مایکروسافت مشاهده کرد. افرادی که از ویندوز اصلی آن استفاده میکنند بهصورت ماهانه، ششماهه یا سالانه مبلغی را پرداخت میکنند که با آن میتوانند از تمام خدمات و سرویسهای ارائهشده توسط این شرکت، استفاده کنند.
ایجاد وفاداری مشتری: مدل پرداخت حق اشتراک باعث میشود که مشتریان به برند وفادارتر باشند و ارتباط مستمر با آن برقرار کنند؛ شاید بخشی از آن به این مربوط باشد که مشتری باید تا زمان اتمام حق اشتراکش (یک سال یا شش ماه) از خدمات آن استفاده کند.
فرصت برای رشد و مقیاسپذیری: هر چه درآمد یک شرکت پیشبینیپذیرتر باشد، رشد و توسعه در آن سریعتر و به دور از مخاطرات مرسوم، رخ میدهد. بنابراین کسب و کارهای حق اشتراکی در معرض رشد و توسعه بیشتر و بهتری قرار میگیرند.
مزایای مدل درآمدی حق اشتراکی
کسبوکارهای حق اشتراکی، نه تنها برای خودشان بلکه برای اکوسیستمی که در آن فعالیت میکنند نیز مزیتهای فراوانی به همراه دارند. این مدل از سازمانها بهدلیل مدل درآمدی پایدار و پیشبینیپذیر بودن جریان نقدینگیشان (با توجه به حق اشتراکهای پرداخت شده)، جایگاه مهمی را در کشورها به دست آوردهاند. مدل درآمدی ثابت در آنها، باعث میشود نوسانات شدید درآمدی را در کوتاهمدت تجربه نکنند و بتوانند درآمد خود را در کوتاهمدت (حتی در صورتیکه محصولشان در فاز MVP باشد) در مسیر بهینهای قرار دهند.
یکی از مهمترین مزیتهای کسبوکارهای اشتراکی برای یک اکوسیستم، کمک به نوآوریهای مالی و غیرمالی است. به این معنا که آنها با مدل درآمدی مخصوصی که دارند، میتوانند شرکتهای فینتکی یا Third Partyها را مجبور به ارائه روشهای متنوع پرداخت کنند.
روشهایی که در سایه آن هم، جریان درآمدی برای این نوع شرکتها قابل پیشبینی باشد و هم مشتریان بیشتری نسبت به خرید و یا تمدید اشتراک خود اقدام کنند.
دایرکت دبیت؛ روشی منحصر بهفرد برای کسبوکارهای حق اشتراکی
دایرکت دبیت یکی از روشهای نوین پرداخت است که بهواسطه آن افراد میتوانند پرداختهای دورهای، مکرر و منظم خود را بدون نیاز به واردشدن به درگاه اینترنتی و تنها با اعطای مجوز به کسبوکار آنلاین و اپلیکیشن مورد نظر، پرداخت کنند.
این روش به کسبوکارها کمک میکند که جریان نقدینگی را مدیریت کرده و براساس درآمدهای ثابت و منظمی که از آن کسب میکنند، برنامهریزی بهتری برای خود انجام دهند.
با استفاده از دایرکت دبیت، نیازی به پیگیری پرداختهای تکراری یا تماس با مشتریان برای یادآوری پرداختها وجود ندارد. این سیستم بهصورت خودکار و منظم انجام میشود و باعث کاهش هزینهها و زمان برای پیگیری پرداختها میشود. همچنین، این روش به کاهش احتمال تاخیر یا عدم پرداخت از سوی مشتریان کمک میکند.
کسبوکارهای اشتراکی با بهکارگیری دایرکت دبیت بهعنوان یکی از روشهای پرداخت خود، میتوانند مشتریان وفادارتری داشته باشند یا در راستای وفادارسازی مشتریان خود گام بردارند. بهعنوان مثال، مشتریان با بهرهمندی از روش دایرکت دبیت، دیگر نگرانی در خصوص تمدید اشتراک و یا فراموشکردن تاریخهای پرداخت، ندارند. این موضوع باعث میشود که مشتریان یا کاربران درگیر فرآیندهای پیچیده پرداخت مانند واردشدن به درگاه پرداخت اینترنتی نشوند چرا که تمامی پرداختهایشان بهصورت خودکار انجام میشود.
نکته مهم دیگر در بهکارگیری روش دایرکت دبیت، پیشبینی دقیقتر جریان نقدی است. همانطور که پیشتر نیز به آن اشاره شد این راهکار پرداخت میتواند به کسبوکارها کمک کند که تصمیمات مالی هوشمندانهتری اتخاذ کنند. بهعنوان مثال نتفلیکس را در نظر بگیرید. این پلتفرم نمایش فیلم و سریال میداند که چند عضویت ماهانه، ششماهه و سالانه دارد و هر کدام از افرادی که حق اشتراک را خریداری کردهاند از کدام سرویسها استفاده بیشتری دارند. از این رو میتواند برای آن سرویسهای پرطرفدار روش پردرآمدتری را انتخاب و پیادهسازی کند.
دایرکت دبیت میتواند فرآیندهای مالیاتی و حسابداری را سادهسازی کند. از آنجایی که این نوع از پرداختها بهصورت منظم انجام میشوند، صورتحسابهای شرکتها نیز بهطور دقیق تنظیم شده و فرآیندهای مالیاتی بدون دردسر طی میشوند.
جمعبندی
کسبوکارهای مدل حق اشتراکی با توسعه و گسترش پلتفرمهای نمایش فیلم و سریال همچنین استریمهایی شکل گرفت که بهواسطه دریافت حق اشتراک ماهانه یا سالانه از مشتریان، به آنها خدمت یا سرویسی خاص ارائه میدهند.
از آنجایی که این مدل درآمدی بر پایه «خرید یا تمدید اشتراک» بنا شده، بنابراین مسئله پرداخت بیدردسر و سر وقت حق اشتراک، یکی از مهمترین وجه تمایز آنها با سایر کسبوکارها بود که در عین حال میتوانست به نقطه ضعفی برایشان تبدیل شود.
با گسترش مفهوم بانکداری باز و شکلگیری روشهای نوین پرداخت، دایرکت دبیت یا پرداخت مستقیم به این نوع کسبوکارها کمک کرد تا بتوانند با آسودگی خیال بیشتری به حیات خود ادامه داده و بدون نگرانی، جریان نقدینگی خود را پیشبینی کنند.